Her alanda kendini gösteren neo-liberal saldırıların önemli bir ayağını oluşturan özelleştirme politikaları, küresel ve yerel kapitalist aktörlerin finansal kaynak ihtiyaçlarına yanıt vermek amacıyla, şimdiye kadar özel sektör alanına girmemiş olan ne varsa kendisine hedef biçmektedir.
Bu hedef doğrultusunda ülkemizde 1980’lı yıllardan başlayan ve bütün hükümetler eliyle sürdürülen politikalar sonucunda yurttaşların vergileriyle yaratılan değerler sermayeye bir bir peşkeş çekilmektedir. Bu süreçte AKP’nin 11 yıllık iktidarı döneminde de devam ederek Türkiye’nin en büyük işletme ve kurumları birer birer satılmıştır. Son olarak PTT-TCDD-ENERJİ İLETİM HATLARI’nın sermayeye nasıl peşkeş çekildiğini hep birlikte gördük.
Özelleştirmeler yoluyla sermayeye aktarılan kamu değerler halkın birikimiyle oluşturulmuş halka ait olan varlıklardır. Dolayısıyla özelleştirmelere karşı olmak, aynı zamanda işsizlere, emekçilere, yoksullara ait olanı; “kamu yararı” ilkesinin kar mantığına yenilmemesini dahası galip gelmesini; halkın ortak değerlerinin halkın hizmetinde tutulmasını savunmak; sermayenin daha yüksek kar elde etmek uğruna halkın eğitim ve sağlık hakkının gasp edilmesine karşı olmak anlamına gelmektedir.
Kamu kurum ve kuruluşlarının özelleştirilmesi, kamu hizmeti vasfı olan sosyal hukuk devleti tanımının dışına atılması hatta bunun terk edilmesi anlamına gelecektir.
İşte tüm bu nedenlerden ve daha fazlasından dolayı tüm özelleştirmeler ve özelleştirme uygulamaları kapsamında yapılan, kiralama, işletme hakkının devri ve yap işlet devret uygulamalarına son verilmelidir.
Bu çerçeve de sermaye gözünü DHMİ’ye dikmiştir. Çeşitli yöntemlerle özelleştirmenin, tasfiyenin, kamu hizmeti niteliğinin yok edilmesinin yollarını oluşturmaya çalışmaktadır. Bunun için yasal düzenlemeler art ardına yapılmaktadır. 5335 sayılı yasa bunun en bariz örneğidir. Bu yasaya dayanılarak, Zafer Havaalanı özel işletmeye verilmiş, şimdi de ihaleye çıkmak suretiyle Kapadokya Havaalanı’nın işletme hakkı devredilmek istenmektedir.
Şu an itibari ile Türkiye’nin en çok kar eden kurumu olan DHMİ’nin yapmış olduğu işletme hizmetlerini oldu bittiye getirerek, bunun sermayeye aktarılması ve bu hizmetlerin ulusal ve uluslar arası büyük şirketlere devredilmesi kabul edilecek bir durum değildir.
Bundan hareketle özelleştirme ve işletme hakkı devrinden en çok zararın personelin göreceği açıktır. Hava limanlarının işletme hakkının kiraya/devredilmesi verilmesi durumunda burada çalışan personelin kadro ve pozisyonlarına göre hangi havalimanında ya da DHMİ’nin ilgili hangi birimlerinde çalışacağı belirtilmemektedir. Türkiye’deki özelleştirmeler sonucunda bir çok kurumda personelin isteği dışında görev yeri, unvan ve statüsünün değiştirildiği ve hatta havuz sistemi yoluyla başka kurum ve şehirlere gönderildiği bir gerçekliktir.
Siyasi iktidar ve DHMİ yönetimi bütün bu işlemlerini 4046 ve 5335 sayılı yasalara dayandırmaktadır. Bu yasaların konuyla ilgili maddeleri ise şöyledir:
4046 SAYILI YASA
Madde 18 – Özelleştirme programına alınan kuruluşların özelleştirilmesine ilişkin olarak özelleştirme yöntemleri, değer tespiti ve ihale usulleri aşağıda belirtilmiştir.
A) Özelleştirme yöntemleri
Özelleştirme programına alınan kuruluşlar aşağıda belirtilen yöntemlerden birinin veya birkaçının birlikte uygulanması suretiyle özelleştirilir.
b) Kiralama; kuruluşların aktiflerindeki varlıklarının kısmen veya tamamen bedel karşılığında ve belli
bir süre ile kullanma hakkının verilmesidir.
c) İşletme hakkının verilmesi; Kuruluşların bir bütün olarak veya aktiflerindeki mal ve hizmet üretim birimlerinin – mülkiyet hakkı saklı kalmak kaydıyla bedel karşılığında belli süre ve şartlarla işletilmesi hakkının verilmesidir.
21.04.2005 tarihinde resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren 5335 sayılı yasa
MADDE 33.- Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü (DHMİ), işletiminde bulunan hava alanları ile işletme dönemlerinin sonundan itibaren Yap-İşlet-Devret modeli çerçevesinde yaptırarak işletimini özel sektöre verdiği terminalleri ve/veya hizmetin bütünlüğü yönünden gerek gördüğü diğer tesisleri; 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamalarının Düzenlenmesine ve Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 18 inci maddesinin (A) fıkrasının (b) ve (c) bentlerinde belirtilen kiralama ve/veya işletme hakkının verilmesi yöntemlerini kullanarak ihale yoluyla özel hukuk tüzel kişilerine 49 yılı geçmemek üzere devredebilir. İşin özelliğine göre belirtilen yöntemler birlikte veya ayrı ayrı kullanılabilir. Bu konuda karar vermeye DHMİ Yönetim Kurulu yetkilidir.
Bu madde kapsamında yapılacak uygulamalarda; yönetim, sorumluluk ve yetki üstlenebilecek işleticinin ve/veya kullanıcının temini, ihale ve devir işlemlerinin aleniyet içinde yürütülmesi, işletmede süreklilik ile uluslararası norm ve standartların sağlanması ve işletim ve/veya kullanım süresi boyunca işletmenin DHMİ tarafından denetlenmesi ilkeleri esas alınır.
İhalelerde değer tespiti işlemleri, DHMİ bünyesinde Mali İşler Daire Başkanının başkanlığında; Araştırma Planlama ve Koordinasyon Daire Başkanı, Hasılat Daire Başkanı, İnşaat Daire Başkanı ve ilgili liman/meydan müdürü olmak üzere beş kişiden oluşan değer tespit komisyonu tarafından 4046 sayılı Kanunun 18 inci maddesinin (B) fıkrasının (c) bendinde belirtilen esaslar çerçevesinde aynı bentte yer alan metotlardan en az birinin uygulanması suretiyle yapılır. DHMİ Yönetim Kurulunca, Değer Tespit Komisyonunda yukarıda adı geçen birimlerde görevli olmak kaydıyla aynı sayıda yedek üye görevlendirilir. Değer Tespit Komisyonu aynı maddenin (B) fıkrasının (b) bendinde belirtilen usul ve esaslara göre çalışır. Değer Tespit Komisyonunun sekretarya hizmetleri Mali İşler Daire Başkanlığınca yürütülür.
Kiralama ve/veya işletme hakkının verilmesi ile ilgili ihaleler, DHMİ bünyesinde Araştırma Planlama ve Koordinasyon Daire Başkanının başkanlığında; Mali İşler Daire Başkanı, Hasılat Daire Başkanı, İşletme Daire Başkanı, Malzeme Daire Başkanı ve Hukuk Müşaviri olmak üzere altı kişiden oluşan ihale komisyonu tarafından yapılır. DHMİ Yönetim Kurulunca, İhale Komisyonunda yukarıda adı geçen birimlerde görevli olmak kaydıyla aynı sayıda yedek üye görevlendirilir. İhale Komisyonu 4046 sayılı Kanunun 18 inci maddesinin (C) fıkrasının (b) bendinde belirtilen usul ve esaslara göre çalışır. İhale Komisyonunun sekretarya hizmetleri Araştırma Planlama ve Koordinasyon Daire Başkanlığınca yürütülür.
İhale usulleri, 4046 sayılı Kanunun 18 inci maddesinin (C) fıkrasının (c) bendinde yer alan esaslar dahilinde pazarlık usulü veya açık artırma usulüdür. Bu ihale usullerinden hangisinin kullanılacağını belirlemeye DHMİ Yönetim Kurulu yetkilidir. Belirlenen ihale usulü, ihale ilanında belirtilir. İhale Komisyonu belirlenen ve ilan edilen ihale usulü çerçevesinde ihaleyi gerçekleştirir. İhale Komisyonunca alınan ihale kararı, DHMİ Yönetim Kuruluna sunulur ve Yönetim Kurulunun onayı ile kesinlik kazanır. Kesinleşen ihale kararı kamuoyuna duyurulur.
Bu madde kapsamında yapılacak kiralama ve/veya işletme hakkının verilmesi yoluyla gerçekleştirilecek devir işleminden sonra devredilen birimlerde çalışan DHMİ personeli, kadrolarına veya pozisyonlarına uygun olarak DHMİ’nin diğer birimlerinde görevlendirilirler.
Bu kapsamda hazırlanan KAPADOKYA HAVALİMANI İHALE ŞARTLARI. İse şöyledir:
Bu ihale 21.04.2005 tarih ve 5335 sayılı Kanunun 33. Maddesinde Belirtilen Usul ve Esaslar Çerçevesinde Kiralanmak Suretiyle İşletme Hakkının Devrine İlişkin Verilmesi İşidir.
1. Söz konusu işe ait ihale, 23/01/2015 günü, DHMİ Genel Müdürlüğü binasında bulunan 1.Kat Mavi Salonda İhale Komisyonunca İstekliler ve Kamuoyu huzurunda kapalı zarf içerisinde teklif almak suretiyle Açık Arttırma usulüne göre yapılacaktır.
2. İhaleye katılmak için ihale dosyasının KDV Dahil 1.000.-TL bedel mukabilinde satın alınması ve buna dair makbuzun teklif dosyası içerisinde ibrazı gerekmektedir. Ancak İstekliler ihaleye ilişkin dosyayı, DHMİ Genel Müdürlüğü Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı KÖİ Projeleri Şube Müdürlüğünde ücretsiz olarak görebilirler.
3. İhaleye katılmak isteyen istekliler ihale dosyası bedeli olan KDV dahil 1.000.-TL’sını DHMİ Genel Müdürlüğü Mali İşler Dairesi Başkanlığı veznesi veya Kurum içerisinde bulunan T.Vakıflar Bankası DHMİ Bürosuna yatırmalarını müteakip, buna dair makbuzla birlikte Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı KÖİ Projeleri Şube Müdürlüğü’ne müracaat ederek dosyalarını alacaklardır.
4. Teklifler yukarıda belirtilen ihale tarihinde saat 09.30’a kadar bizzat istekli veya vekili tarafından İdarenin Satın Alma ve İkmal Dairesi Başkanlığı Dış Satın Alma Şubesine teslim edilecektir. Belirtilen gün ve saatten sonra verilen teklifler ile postada meydana gelecek gecikmeler ve telgrafla/ faksla yapılacak başvurular kabul edilmez.
5. İhaleye katılabilecekler ile isteklilerde aranılacak şartlar İhale Şartnamesinin 5. Maddesinde belirtilmiş olup, bu iş için geçici teminat tutarı yukarıda belirtildiği gibi 50.000 EURO (ellibin EURO) ilk ihale ilan tarihindeki Merkez Bankası Döviz Satış Kuru karşılığı;
a.Tedavüldeki Türk Parası,
b.Bankalar ve özel finans kurumları tarafından verilen süresiz ve EURO üzerinden İdareye hitaben ve işin adına düzenlenmiş teminat mektupları,
c.Hazine Müsteşarlığınca ihraç edilen Devlet İç Borçlanma Senetleri ve bu senetler yerine düzenlenen belgeler.
6. Anılan iş 21.04.2005 tarih ve 5335 sayılı Kanunun 33. Maddesinde belirtilen Usul ve Esaslar Dahilinde yürütülecektir.
7. İhale, 2886 ve 4734 Sayılı İhale Kanunlarına tabi değildir. İdare uygun teklifi tespit etmede, ihaleyi yapıp yapmamakta tamamen serbesttir. İdarenin bu serbest seçimi nedeniyle istekliler her hangi bir nam altında İdareden talepte bulunamazlar.
Yukarıda saydığımız nedenlerden dolayı, siyasal iktidar oldu bittiye getirerek bunu hayata geçirmeye çalışıyor. Biz sendika olarak DHMİ’nin yeniden yapılandırma adı altındaki bu özelleştirmelere karşı çıkarak demokratik tutumumuzu ortaya koyarak, işimize, aşımıza ve geleceğimize sahip çıkmaya devam edeceğiz.
